Het westernrijden vindt zijn oorsprong in Spanje, bij de vaquero’s. De Spanjaarden brachten paarden en kennis mee tijdens hun ontdekkingstochten naar Amerika en daar is het westernrijden wat wij nu kennen ontstaan. ‘De cowboys die samen met hun paarden het vee in de gaten hielden op hun tochten om van A naar B te komen’.
Een westernpaard moest dus rustig en betrouwbaar maar ook werklustig, alert, snel en wendbaar zijn. Bovendien moest een westernpaard over comfortabele gangen beschikken, omdat cowboys vaak dagen achter elkaar in het zadel zaten.
Deze kenmerken worden beoordeeld in de diverse disciplines van het westernrijden.
Doordat de oorsprong van het westernrijden in Spanje ligt, zie je veel overeenkomsten met de klassieke dressuur.
Toch verschilt western in veel opzichten van de ‘Engelse rijstijl’. Zo wordt er een totaal ander tuigage gebruikt, wat verder gaat dan alleen een ander zadel en/of hoofdstel. Er zijn andere (wedstrijd-)onderdelen en er worden andere type paarden gebruikt, etc.
Halter
Het doel van deze Klasse (ingedeeld in leeftijd en sexe) is het laten voortbestaan van het American Quarter Horse ras doormiddel van selectie van individuen die het meest beantwoorden aan het rasideaal. Hierbij wordt gelet op de beste combinatie van balans, structurele correctheid en beweging, de juiste bespiering en fokkarakteristieken behorende bij elke sexe.
Showmanship at Halter
Deze klasse wordt alleen voor Amateur- en Jeugddeelnemers uitgeschreven. Een deelnemer wordt tijdens de Showmanship beoordeeld op zijn/haar kunnen wat betreft het showen in de Halter. De uiterlijke verzorging (grooming) en de volgzaamheid van het paard bepalen samen met de expertise van de deelnemer in het presenteren van het dier wie de meeste punten verdient.
Pleasure
Western Pleasure is een van de populairste westerndisciplines. Het beste Western Pleasure paard zou, zoals de naam al aangeeft, plezierig zijn te berijden. De meest gevraagde gangen van de pleasure zijn de walk (stap), jog (draf) en lope (galop) en back up (achterwaarts).
Tijdens wedstrijden beconcurreren deelnemers elkaar, net als bij de Hunterklasse, tegelijk (in een groep) in de arena. De meeste punten gaan bij deze klasse naar de ruiter die een gehoorzaam, verzameld en ontspannen lopend paard toont die een vloeiende beweging heeft in elke gang (van een zekere lengte).
Trail
Tijdens de trail wordt een trailpaard beoordeeld op zijn manier van het nemen van verschillende obstakels (zoals door een hek gaan, over een smalle brug lopen, een pick up of achterwaarts een bepaalde figuur uitvoeren tussen pilonnen of balken) die in een parcours zijn opgezet. Daarbij wordt door de jury bekeken in hoeverre het dier bepaalde situaties, die zouden kunnen voorkomen bij het rijden buiten de begaanbare paden (het werk op de ranch), het hoofd kan bieden. De punten die verdiend kunnen worden zijn gebaseerd op de gewilligheid, gemak en gratie die het paard toont tijdens de proef.
Horsemanship Western
De capaciteiten van de ruiters op het gebied van ‘horsemanship’ worden in deze klasse door de jury geëvalueerd en beloond in de vorm van punten. Western Horsemanship bestaat uit twee delen: in het eerste deel moet elke ruiter individueel een voorgeschreven pattern rijden waarin hem/haar gevraagd wordt verschillende gangen te tonen (walk, jog, lope) in een rechte of gebroken lijn, een curve (cirkel, turn) of een combinatie daarvan. De beste deelnemers (kan ook alle) wordt daarna gevraagd in een groep hun paard in de arena te showen. Langs de randen van de bak laten de deelnemers de gangen aan de jury zien, die let op hoe de lichaamshouding van de ruiters is, hoe ze in het zadel zitten en hoe groot hun vermogen is controle over het paard te hebben en te houden.
Hunter Under Saddle
Hunter Under Saddle is een voorbereidingsklasse voor disciplines uit het ‘klassieke Engelse’ rijden. Judges beoordelen een Hunter-type paard op beweging tijdens de walk (stap), trot (draf) en canter (galop). Ruiters die aan de Hunter Under Saddleklasse deelnemen dienen gekleed te zijn in de traditionele Engelse ruiterkleding (met cap) en laarzen. De proef wordt gereden, met alle deelnemers tegelijk, langs de wanden van de arena waarbij elke gang die de jury verlangt te zien, direct wordt uitgevoerd.
Reining
De makkelijkste manier om uit te leggen wat Reining inhoudt is het te vergelijken met kunstschaatsen. De hele reiningproef (het zogenaamde pattern) wordt in galop (lope) afgelegd. Doordat alle patterns cirkels (grote snelle en kleine langzamere), stops, spins, rollbacks, back up en wisseling van hand bevatten, kan elk paard dat een reiningproef uitvoert worden beoordeeld op beweging, de mate van het beheersen van het pattern en zijn houding. Er zijn 11 AQHA goedgekeurde reiningpatterns die elke ruiter uitdagen elke beweging van zijn/haar paard te leiden en onder controle te houden.
Cutting
Het cuttingpaard en ruiter moeten voorzichtig maar snel bewegen en een koe van de rest van zijn kudde scheiden (cut) om het er vervolgens vandaan zien te houden. Het paard dient dezelfde bewegingen als de koe te maken, waardoor het goed moet kunnen anticiperen op diens manoeuvres. De meeste punten gaan naar het paard dat het beste de koe kan beletten terug naar zijn kudde te gaan, het meeste ‘cow sense’ toont, en het meeste lef en opmerkzaamheid laat zien. Deelnemers kunnen drie koeien uitzoeken waarmee ze dit kunnen showen aan de jury, maar hebben daar slechts 2,5 minuut de gelegenheid voor.
Working Cowhorse
Working Cowhorse is een onderdeel dat de behendigheid van paard en ruiter laat zien tijdens een bepaalde tijd. Het eerste deel bestaat uit een ‘reining’ proef en bij het tweede moeten ruiter en paard samenwerken om een koe de baas te worden. (de koe leiden in onder andere het rijden van cirkels).
